ΕΠΙΛΟΓΕΣ Θεμάτων ποικίλου ενδιαφέροντος Τρίτη 18 Νοεμβρίου 2014

ΗΔήμητραέχασε για πάντα την ευθυμία της όταν της πήραν από κοντά της τη νεαρή Κόρη, πού κατόπιν ονομάστηκε Περσεφόνη.

'ΟΆδηςερωτεύτηκε την Κόρη και πήγε και ζήτησε από τονΔίατην άδεια να την παντρευτεί. Ο Ζεύςφοβήθηκε να προσβάλει τον πρεσβύτερο αδελφό του με κατηγορηματική άρνηση, άλλα γνώριζε επίσης ότι ή Δήμητρα δεν θα του το συγχωρούσε ποτέ αν ή Κόρη καταδικαζόταν να ζήσει στον Τάρταρο- έτσι ο Ζεύς απάντησε διπλωματικά ότι δεν μπορούσε ούτε να δώσει ούτε να αρνηθεί τη συγκατάθεσή του.

Τούτο έδωσε στον Άδη το θάρρος να απαγάγει το κορίτσι ενώ μάζευε λουλούδια σ’ ένα λιβάδι— ίσως στηνΈννα της Σικελίαςή στον Κολωνό της ’Αττικήςή στηνΕρμιόνηή κάπου στην Κρήτηή κοντά στην Πίσαή κοντά στη Λέρναή δίπλα στο Φενεό της ’Αρκαδίαςή στη Νησα της Βοιωτίαςή οπουδήποτε άλλου στις απομακρυσμένες μεταξύ τους περιοχές πού επισκέφτηκε ή Δήμητρα περιπλανώμενη καθώς αναζητούσε την Κόρη. ’Αλλά οι ’ίδιοι οι ιερείς της λένε ότι ή απαγωγή έγινε στην ’Ελευσίνα. 'Η Δήμητρα αναζητούσε την Κόρη ένια ημέρες και ένια νύχτες αδιάκοπα, χωρίς να τρώει, χωρίς να πίνει, φωνάζοντας συνεχώς το όνομά της. 'Η μόνη είδηση πού μπόρεσε να λάβει, ήταν από τη γριά 'Εκάτη, ή όποια, νωρίς κάποιο πρωί είχε ακούσει την Κόρη να φωνάζει «Βοήθεια! Βοήθεια ! », αλλά όταν έτρεξε για να τη σώσει, δεν βρήκε ούτε ’ίχνος της.

Τη δέκατη ημέρα, ύστερα από μια δυσάρεστη συνάντηση με τον Ποσειδώνα, ανάμεσα στα κοπάδια του Όγκίου,ή Δήμητρα έφτασε μεταμφιεσμένη στην ’Ελευσίνα, όπου ό βασιλιάς Κελεόςκαι ή σύζυγός του Μετάνειρατη δέχτηκαν φιλόξενα'και την κάλεσαν να μείνει τροφός του Δημοφώντα, του νεογέννητου πρίγκιπα. Η χωλή θυγατέρα τους Ίάμβη προσπάθησε να παρηγορήσει τη Δήμητρα με κωμικούς άσεμνους στίχους, και ή παραμάνα, ή γριά Βαυβώ, την έπεισε να πιει κριθαρόζουμο με ένα αστείο: αναστέναξε σαν να κοιλοπονούσε, και απροσδόκητα έβγαλε κάτω από τη φούστα της το γιό της Δήμητρας τον "Ίακχο, πού πήδηξε στην αγκαλιά της μητέρας του και τη φίλησε.

 — "Α, με πόση δίψα πίνεις ! φώναξε ό "Αβάς, από τούς πρεσβύτερους γιούς του Κελεού, καθώς ή Δήμητρα άδειαζε με μεγάλες γουλιές το ποτήρι με το κριθαρόζουμο το αρωματισμένο με μέντα.

Ή Δήμητρα του έριξε μια άγρια ματιά, και ό ’Άβας μεταμορφώθηκε σε σαύρα. Σαν να ντράπηκε για λογαριασμό της ή Δήμητρα, αποφάσισε τώρα να προσφέρει στον Κελεό μια υπηρεσία κάνοντας τον Δημοφώντα αθάνατο. Την ιδία εκείνη νύχτα τον κράτησε πάνω από τη φωτιά για να κάψει τη θνητότητά του. 'Η Μετάνειρα, πού ήταν κόρη του Αμφικτύονα, έτυχε να μπει στο δωμάτιο προτού τελειώσει ή διαδικασία, και τα μάγια χάλασαν έτσι ό Δημοφών πέθανε.

—  Άτυχο σπιτικό το δικό μου ! παραπονέθηκε ό Κελεός θρηνώντας τη μοίρα των δύο γιων του, και ύστερα απ ’ αυτό ονομάστηκε Δυσαύλης.

— Μην κλαις, Δυσαύλη, τού είπε ή Δήμητρα. "Έχεις ακόμη τρεις γιούς, και ανάμεσα τους τον Τριπτόλεμο, πού σκοπεύω να τού χαρίσω τόσο σπουδαία δώρα ώστε θα ξεχάσεις το διπλό χαμό.

Γιατί ό Τριπτόλεμος, πού έβοσκε τα γελάδια τού πατέρα του, είχε αναγνωρίσει τη Δήμητρα και της είχε δώσει την είδηση πού εκείνη ήθελε: δέκα μέρες πριν, τα αδέλφια του Εύμολπος, τσοπάνης, και Εύβουλος, χοιροβοσκός, βρίσκονταν έξω στα λιβάδια βόσκοντας τα ζωντανά τους, όταν ή Γή σχίστηκε ξαφνικά καταπίνοντας τα γουρούνια τού Ευβούλου μπροστά στα μάτια του- ύστερα, με γδούπο βαρύ από οπλές, εμφανίστηκε ένα άρμα πού το έσερναν μαύρα άλογα, και χώθηκε στο χάσμα. Το πρόσωπό του δεν φαινόταν, άλλα ό αρματηλάτης είχε το δεξί του μπράτσο σφιχτά τυλιγμένο γύρω σ’ ένα κορίτσι πού σκλήριζε. 'Ο Εύβουλος αφηγήθηκε το περιστατικό στον Εύμολπο, και αυτός το έκανε μοιρολόι.

Οπλισμένη μ ’ αυτήν την απόδειξη ή Δήμητρα κάλεσε την 'Εκάτη. Μαζί οι δύο τους πλησίασαν τον "Ήλιο, πού βλέπει τα πάντα, και τον ανάγκασαν να παραδεχτεί ότι ό κακός στην υπόθεση ήταν ό "Αδης, σε συνεννόηση με τον Δία, χωρίς άλλο. 'Η Δήμητρα θύμωσε τόσο, ώστε, αντί να επιστρέφει στον "Όλυμπο, εξακολούθησε να πλανιέται στη γη απαγορεύοντας στα δέντρα να βγάλουν καρπούς και στα χόρτα να φυτρώσουν, ώσπου ή φυλή των ανθρώπων αντιμετώπισε τον κίνδυνο του αφανισμού. Ό Ζεύς ντρεπόταν να επισκεφτεί τη Δήμητρα αυτοπροσώπως, και γι ’ αυτό της έστειλε πρώτα μήνυμα με την "Ίριδα (πού εκείνη δεν το έλαβε υπόψη της) και ύστερα αντιπροσωπεία ’Ολυμπίων θεών, με δώρα συμφιλίωσης, παρακαλώντας την να συμβιβαστεί με τη θέλησή του. ’Αλλά ή Δήμητρα δεν εννοούσε να επιστρέψει στον "Όλυμπο, και ορκίστηκε ότι ή γη θα έμενε άκαρπη ώσπου να απελευθερωθεί ή Κόρη.

Μόνο ένας δρόμος απέμενε στον Δία. "Έστειλε με τον 'Ερμή μήνυμα στον "Αδη: « Αν δεν απελευθερώσεις την Κόρη, πάμε χαμένοι όλοι μας », και άλλο στη Δήμητρα: « Θα πάρεις πίσω την κόρη σου, υπό έναν μόνο όρο: ότι δεν έχει ακόμη γευτεί την τροφή των νεκρών.»

Δεδομένου ότι, από τη στιγμή της απαγωγής της, ή Κόρη είχε αρνηθεί να βάλει μπουκιά στο στόμα της, ό "Αδης υποχρεώθηκε να καταπιεί το θυμό του και να της πει μειλίχια:

—  Παιδί μου, φαίνεται ότι είσαι δυστυχισμένη εδώ, και ή μητέρα σου κλαίει για'σένα. ’Αποφάσισα λοιπόν να σε στείλω στο σπίτι σου.

Τα δάκρυα της Κόρης έπαψαν να τρέχουν, και ό 'Ερμής τη βοήθησε ν’ ανέβει στο άρμα του. ’Αλλά τη στιγμή ακριβώς όπου ή Κόρη ξεκινούσε για την ’Ελευσίνα, ένας από τούς κηπουρούς τού "Αδη ονόματι Ασκάλαφος άρχισε να φωνάζει και να ακκίζεται ειρωνικά.

—  Δεδομένου, είπε, ότι είδα την κυρία Κόρη να κόβει ένα ρόδι από δέντρο τού περιβολιού σου και να τρώει επτά σπόρους, είμαι πρόθυμος να καταθέσω ότι έχει δοκιμάσει την τροφή των νεκρών !

Ό Αδης έκανε ένα μορφασμό σαν να χαμογελούσε, και είπε στον Ασκάλαφο να σκαρφαλώσει πίσω από το άρμα τού Ερμή.

Στην Ελευσίνα, ή Δήμητρα αγκάλιασε γεμάτη χαρά την Κόρη- καθώς όμως πληροφορήθηκε τα σχετικά με το ρόδι, κατσούφιασε όσο ποτέ, και είπε πάλι:

— Δεν πρόκειται ούτε στον Όλυμπο να επιστρέψω ούτε την κατάρα μου να σηκώσω από τη γη.

'Ο Ζεύς τότε έπεισε τη Ρέα, μητέρα του Αδη, της Δήμητρας και δική του, να μεσολαβήσει στη Δήμητρα- και τελικά επιτεύχθηκε συμβιβασμός. Η Κόρη θα περνούσε τρεις μήνες το χρόνο με τον "Αδη, σαν βασίλισσα του Ταρτάρου, με τον τίτλο Περσεφόνη, και τούς υπόλοιπους εννέα με τη Δήμητρα. 'Η 'Εκάτη προσφέρθηκε να εγγυηθεί την τήρηση της συμφωνίας και να προσέχει αδιάκοπα την Κόρη.

Τελικά, ή Δήμητρα συγκατατέθηκε να γυρίσει στο σπίτι της: Προτού φύγει από την ’Ελευσίνα, έμπασε τον Τριπτόλεμο, τον Εύμολπο και τον Κελεό (και μαζί τον Διοκλή, το βασιλιά των Φερών, πού όλο αυτό το διάστημα έψαχνε επίμονα για την Κόρη) στη λατρεία της και στα μυστήριά της. ’Αλλά τιμώρησε τον Ασκάλαφο για τις μαρτυρίες του χώνοντάς τον μέσα σε μια τρύπα πού τη σκέπασε μ’ έναν τεράστιο βράχο, από όπου τελικά τον απελευθέρωσε ό Ηρακλής- και υστέρα ή Δήμητρα τον μεταμόρφωσε σε μπούφο. ’Επίσης, τούς Φενεάτες της ’Αρκαδίας, στο σπίτι των οποίων αναπαύτηκε μετά το βιασμό της από τον Ποσειδώνα, ή Δήμητρα τούς αντάμειψε με όλων των ειδών τα όσπρια, άλλα τούς απαγόρευσε να σπέρνουν κουκιά. Κάποιος Κυαμίτης τόλμησε πρώτος να σπείρει κουκιά- έχει ιερό κοντά στον ποταμό Κηφισό.

Τον Τριπτόλεμοή Δήμητρατον εφοδίασε με σιταρόσπορο, με ξύλινο άροτρο και με άρμα πού το έσερναν φίδια, και τον έστειλε σε όλη την οικουμένη να διδάξει στην ανθρωπότητα την τέχνη της γεωργίας. ’Αλλά προηγουμένως του έδωσε μαθήματα για το Ράριοπεδίο, και γι ’ αυτό μερικοί τον λένε γιό του βασιλιά Ράρου. Και στονΦύταλο, πού της φέρθηκε καλοσυνάτα στις όχθες του Κηφισού, ή Δήμητρα έδωσε μια συκιά, την πρώτη πού εμφανίστηκε στην ’Αττική, και τον δίδαξε πώς να την καλλιεργεί.

Κόρη, Περσεφόνη και 'Εκάτηήταν σαφώς ή Τριπλή Θεά ως Παρθένα, Νύμφη και Γριά, σε εποχή όπου μόνο οι γυναίκες άσκουσαν τα μυστήρια της γεωργίας. 'Η Κόρη αντιστοιχεί στο πράσινο στάχυ, ή Περσεφόνηστον ώριμο καρπό και ή 'Εκάτη στα σοδειασμένα γεννήματα — ή « νυφομάγισσα » της αγγλικής υπαίθρου. 'Ωστόσο, Δήμητρα ήταν ή γενική επωνυμία της Θεάς, και το όνομα Περσεφόνη πού δόθηκε στην Κόρη, μπερδεύει την ιστορία. 'Ο μύθος για την περιπέτεια της Δήμητρας στο χωράφι το οργωμένο τρεις φορές υποδηλώνει τελετουργία της γονιμότητας πού επέζησε ως πρόσφαταστα Βαλκάνια: ή καρπο-θεάθα έσμιγε άναφανδόν με τον ιερό βασιλιά κατά τη φθινοπωρινή σπορά, με σκοπό την εξασφάλιση καλής σοδειάς. Στην ’Αττική το χωράφι το όργωναν πρώτα την άνοιξη'μετά την καλοκαιριάτικη συγκομιδή το όργωναν πάλι σταυρωτά με ελαφρότερο υνί· και τέλος, όταν είχαν πια γίνει οι θυσίες στους θεούς του οργώματος, το όργωναν πάλι προς την αρχική κατεύθυνση κατά το φθινοπωρινό μήνα Πυανεψυώνα, σαν προετοιμασία για τη σπορά

ΗΠερσεφόνη ( από τα φέρω και φόνος, « αύτη πού φέρνει την καταστροφή » ) στην ’Αθήνα λέγεται και Περσέφαττα ( από τα πτάρσις και έφάπτω, « αύτη πού ρίχνει την καταστροφή » ) και στη Ρώμη Προζερπίνα (« ή τρομερή »), ήταν, φαίνεται, ή επωνυμία της Νύμφης όταν θυσίαζε τον ιερό βασιλιά. Ή επωνυμία « Εκάτη» /αναφέρεται προφανώς στους εκατό σεληνιακούς μήνες της βασιλείας του ιεροί βασιλιά και στην εκατοστή συγκομιδή. Ό θάνατος του βασιλιά από κεραυνό ή από τα δόντια άλογων ή στα χέρια του τάνιστ του ήταν ή συνήθης μοίρα του στην πρωτόγονη 'Ελλάδα.

Η απαγωγή της Κόρης από τον "Αδη αποτελεί μέρος του μύθου όπου ή ελληνική τριάδα των θεών παντρεύεται διά της βίας την προελληνική Τριπλή-θεά — ό Ζεύς την "Ήρα, ό Ζεύς ή ό Ποσειδώντη Δήμητρα, ό "Αδης την Κόρη— όπως στον ιρλανδικό μύθο ο Μπράιαν, ο Γιούτσαρκαί ο Γιουτσάρμπα παντρεύονται τηνΤριπλή-θεά "Αιρ, Φόντλα καί Μπάνμπχα. 'Η αρπαγή αναφέρεται στην από μέρους των ανδρών οικειοποίηση των γυναικείων αγροτικών μυστηρίων κατά τούς πρωτόγονους χρόνους. ’Έτσι, το επεισόδιο με την άρνηση της Δήμητρας να χορηγήσει καρπούς στην ανθρωπότητα, δεν είναι παρά μια άλλη εκδοχή της συνωμοσίας της Ινούς για την καταστροφή της σοδειάς του Άθάμαντα.  Περαιτέρω, ό μύθος της Κόρης εξηγεί το χειμερινό ενταφιασμό της θηλυκής σιταρόκουκλας, πού την ξέθαβαν στις αρχές της άνοιξης και την έβρισκαν να έχει βλαστήσει'το προελληνικό αυτό έθιμο επέζησε στην ύπαιθρο κατά τούς κλασικούς χρόνους, και εικονίζεται σε αγγειογραφίες με ανθρώπους πού απελευθερώνουν την Κόρη από ένα σωρό χώμα χρησιμοποιώντας δικράνια ή σπάζοντας και ανοίγοντας το κεφάλι της Μητέρας Γής με τσεκούρια.

Σύμφωνα με τον Όμηρο, απόλαυσαν τον πρώτο τους εναγκαλισμό «σαν τότε που πρωτόσμιξαν και στο κλινάρι απάνω/συχνά φιλί κι αγκάλη εχαίρονταν κρυφά από τους γονιούς της» (lλιάδα, Ξ, στ. 295-296). Η κρυφή αιμομιξίαόμως των δύο ενήλικων αδελφών πρέπει να φάνηκε κάτι υπερβολικά κοινότοπο και απλό για μορφές τέτοιου κύρους και υποκαταστάθηκε από εκδοχές που συναγωνίζονταν μεταξύ τους για το ποια ήταν η θεαματικότερη.

Μια από αυτές τοποθετούσε τη θεϊκή ένωση στην Αργολίδα, μια εκτεταμένη περιοχή που καταλαμβάνει το βορειοανατολικό τμήμα της Πελοποννήσου. Εκεί υψώνεται ένα βουνό το οποίο οι Έλληνες αποκαλούσαν Κοκκύγιον, δηλαδή «βουνό του κούκου», δίνοντάς του ένα όνομα βγαλμένο από το μύθο της μεταμόρφωσης που μηχανεύτηκε ο ευφυής σαγηνευτής, αφού σ'εκείνη την περίσταση ο Δίας δοκίμασε για πρώτη φορά την ερωτική αποτελεσματικότητα της ικανότητάς του να μεταμορφώνεται, η οποία θα γινόταν το αλάνθαστο όπλο του για ,την κατάκτηση των θνητών γυναικών.

Πάνω σ'εκείνο το βουνό ο ύψιστος θεός είδε την αδελφή του που καθόταν μόνη της και τον κυρίευσε ένας ακαταμάχητος πόθος να την κάνει δική του. Μεταμορφώθηκε σε κούκο, προκάλεσε μια φοβερή καταιγίδα και πήγε πετώντας να αναζητήσει καταφύγιο στην αγκαλιά της. Η Ήρα συμπόνεσε εκείνο το μουδιασμένο απ'το κρύο πουλάκι και το έβαλε κάτω από το φόρεμά της. Ο θεός, εκμεταλλευόμενος την πλεονεκτική θέση, ξαναπήρε τη μορφή του κι επιχείρησε να τη βιάσει, αλλά η θαρραλέα παρθένος τον απώθησε, ώσπου απέσπασε από αυτόν την υπόσχεση για νόμιμο γάμο. Τότε ενέδωσε κι έγινε η βασίλισσα του κόσμου - μια βασίλισσα που, καθώς ήταν ζηλότυπη, υπέφερε από αφάνταστη αγωνία για τις απιστίες του συζύγου της.

Εξάλλου, πόσοι θαυμάσιοι μύθοι δε θα είχαν γεννηθεί ποτέ χωρίς το αδυσώπητο μίσος της Ήρας για τις αντίζηλές της! Ωστόσο μόνο σε αυτή ανήκε το προνόμιο να επαναλαμβάνει την έκσταση της πρώτης συνεύρεσης, αφού κάθε φορά που έκανε λουτρό στην πηγή Κάναθος, που αναβλύζει στη Ναυπλία, στη νότια ακτή της Αργολίδας, ανακτούσε την παρθενία της. Αυτά έλεγε μια αργείτικη παράδοση, την οποία αναφέρει ο Παυσανίας (2, 38, 2). Η πηγή έμεινε ιερή μέχρι τις μέρες μας, δεδομένου ότι προσφέρει το νερό της στο μοναστήρι που λέγεται Αγία Μονή, κοντά στο χωριό Πρόνοια.

Όταν γεννήθηκεο Μελέαγρος , οι τρεις Μοίρες , αυτές που εξουσίαζαν τα πεπρωμένα όλων των ανθρώπων, παρουσιάστηκαν στο δωμάτιο όπου ήταν ξαπλωμένη η λεχώνα με το νεογέννητο. Η Κλωθώκαι η Λαχέσηπροείπαν ότι εκείνος θα γινόταν γενναιόψυχος και δυνατός, η Τρίτη όμως, η Ατροπός, η «αλύγιστη» ,βλέποντας ένα κούτσουρο να καίγεται στην εστία, ανήγγειλε ότι θα ζούσε μέχρι τη στιγμή που εκείνος ο δαυλός θα καιγόταν τελείως.Η Αλθαίαέτρεξε κι έσβησε το ξύλο και το απέθεσε σ ένα κιβώτιο κρυμμένο στα βάθη του ανακτόρου (Απολλόδωρος 1,8,2)

Όταν οΜελέαγροςμεγάλωσε, φάνηκε ότι εκείνες οι προφητείες επιβεβαιώνονταν: είχε ευγενική ψυχή, ήταν ικανός στους αγώνες και στον πόλεμο έμοιαζε άτρωτος, όπως αρμόζει σε ένα γιό του Αρη. Ύστερα ήρθε στα μέρη της Καλυδώναςο τρομερός κάπροςπου έστειλε η Άρτεμηκαι ο γιότς του Οινέα ήταν , φυσικά ο επικεφαλής της αποστολής που οργανώθηκε για να αντιμετωπίσει τη μάστιγα. Πράγματι στην Καλυδώνασυγκεντρώθηκε ο ανθός των ηρώων όλης της Ελλάδας. Αναμεσά τους ήταν, για να περιοριστούμε στα πιο ένδοξα ονόματα , οι ΔιόσκουροιΚάστοραςκαι Πολυδεύκης, ο Θησέας, ο Ιάσονας, ο Πηλέαςμε τον πεθερό του Ευρυτίωνα, οΑδμητος , ο Πειρίθοος , οΤελαμώνας, ο Αμφιάραοςκαι πολλοί άλλοι. Μοιραία όμωςαποδείχθηκε η συμμετοχή των θείων του Μελέαγρου , που είχαν έρθει απότην Πλευρώνα, και μιας δεινής κυνηγού,της Αταλάντης

Οι επιφανείς φιλοξενούμενοι έγιναν δεκτοί με μεγαλοπρέπεια από τονΟινέακαι επι εννέα μέρες οι κυνηγοί διασκέδασαν με γιορτές και συμπόσια. Ωστόσο αμέσως ανέκυψαν διαφορές και διαφωνίες: δεν αποδέχονταν όλοι οι ήρωες την παρουσία μιας γυναίκας σε μια χαρακτηριστικά αντρική δραστηριότητα και περισσότερο εχθρικοί προς την Αταλάντηήταν οι δύοΚουρήτες , οι θείοι του Μελέαγρου. Ο Μελέαγρος , αν και ήταν ήδη παντρεμένος με τηνΚλεοπάτρα, ερωτεύτηκε με πάθος την Αταλάντη και «είχε σφοδρή επιθυμία ν αποκτήσει παιδι» και μαζί της , όπως δηλώνει κακεντρεχώςο Απολλόδωρος. Ό ήρωας έπεισε τους συντρόφους του να τη δεχτούν στην ομάδα τους και την αυγή της δέκατης μέρας άρχισε το κυνήγι , που έφερνε αντιμέτωπους όλους τους ήρωες της Ελλάδας με ένα μόνο ζώο. Αλλά ο τρομερός κάπροςαπέδειξε αμέσως ότι άξιζε αυτή τη συγκέντρωση δυνάμεων: σκοτώνοντας δύο από αυτούς. Μέσα στη σύγχυση που ακολούθησε την επίθεση του θηρίου, ο Πηλέαςέριξε το ακοντιό του , αλλά έχασε το στόχο και τραυμάτισε θανάσιμα τον Ευρυτίωνα.

Την ώρα που πολλοί από τους άντρες έτρεχαν να σωθούν, πρώτη χτύπησε τον κάπρο ηΑταλάντη, που τον πλήγωσε στη ράχη μ ένα βέλος. Ύστερα ο Αμφιάραοςτον χτύπησε ανάμεσα στα μάτια και το τέλος ο Μελέαγρος έμπηξε το ακοντιό του στην κοιλιά του θηρίου, που σωριάστηκε νεκρό στο έδαφος. Ήταν έθιμο του κυνηγιού το κεφάλι και το δέρμα να τα παίρνει εκείνος που είχε δώσει τη χαριστική βολή στο θήραμα , κι επομένως τα τρόπαια που όλοι εποφθαλμιούσαν ανήκαν δικαιωματικά στον Μελέαγρο. Όταν όμως έγδαραν τον κάπρο, ο ήρωας, υποταγμένος στον ερωτά του, χάρισε τα πολύτιμα ενθύμια στηνΑταλάντη, καθώς ήταν η πρώτη που χτύπησε το θηρίο.

Η χειρονομία του προκάλεσε βίαιη διαμάχη ανάμεσα σ εκείνους τους άντρες που υπερασπίζονταν με πείσμα την ανωτερότητα του φύλου τους. Ιδιαίτερα ανυποχώρητοι ήταν οι θείοι του ήρωα , οι οποίοι υποστήριζαν ότι το δέρμα ανήκε σε κάθε περίπτωση στην οικογένεια εκείνου που σκότωσε το θηρίο, αν ο Μελέαγροςδεν το ήθελε για τον εαυτό του. Το απέσπασαν με τη βία από την Αταλάντηκαι ο Μελέαγρος , τυφλωμένος από την οργή, τους σκότωσε κι επέστρεψε τα τρόπαια στην περήφανη παρθένο. Όταν η μητέρα του ηΑλθαία, έμαθε για το θάνατο των αδερφών τα, έβγαλε από το κιβώτιο το δαυλό που είχε σβήσει και κρύψει πριν από πολλά χρόνια και τον έριξε οργισμένη στη φωτιά. Ήταν αρκετές λίγες στιγμές για να καεί τελείως το ξύλο, παρασύροντας τον Μελέαγρο στο πεπρωμένο του θανάτου που σηματοδοτούσε το μαγικό αντικείμενο.

Η ψυχή του ήρωα κατέβηκε στον Κάτω Κόσμο. Εκεί σ ένα θαυμάσιο εδάφιου τουΕπίνικουτου Βακχυλίδη , εκφράζει την αγωνία αυτού που νιώθει τη ζωή του να σβήνει. Συνομιλητής του είναι ο Ηρακλής, που είχε κατέβει στον Άδη για να αρπάξει τον Κέρβεροκαι, βλέποντας την επιβλητική σκιά ενός ένοπλου πολεμιστή, τέντωσε αμέσως το τόξο τους για να αμυνθεί. Αλλά ο νεκρός τον καθησυχάζει και του αφηγείται με δάκρυα το κυνήγι του κάπρου, τη μοιραία διαμάχη με τους θείους του και τον παράλογο θυμό της μητέρας του . Την ώρα που καταδίωκε τους αντιπάλους του στο δρόμο για την Πλευρώνακαι σκύλευε έναν νεκρό από τα όπλα του, στο ανάκτορο ο δαυλός έπαυε να καίει….

---------------
ο Αλφειόςήταν γιος του Ωκεανού και της Τηθύας και πατέρας του Ορσίλοχου και παππούς του βασιλιά των Φαρών της Μεσσηνίας, Διοκλέα.
-------------

Ταξίδευαν τρεις γυναίκες και, ξαφνικά, βλέπουν μες στο δρόμο ένα μεγάλο λάκκο και ανακαλύπτουν πως μέσα βρίσκεται παγιδευμένη η Ευτυχία.
Τότε η πρώτη γυναίκα λέει:

- Ευτυχία, θέλω να με κάνεις όμορφη.

Αμέσως, μεταμορφώθηκε σε μια καλλονή κι ευτυχισμένη έφυγε.

Η δεύτερη γυναίκα ζήτησε:

- Ευτυχία, θέλω να με κάνεις πλούσια.

Αμέσως, εμφανίσθηκε μπροστά της ένα σακούλι γεμάτο χρυσαφικά και διαμάντια, η γυναίκα το αρπάζει κι ευτυχισμένη φεύγει.

Μόνο η τρίτη γυναίκα δεν έλεγε τίποτα και τότε η Ευτυχία της είπε μεσ’ από τον λάκκο:

- Πες μου κι εσύ τι θέλεις να σου δώσω;

Και τότε η γυναίκα έσκυψε, άπλωσε το χέρι της και είπε:

-”Δώσε μου το χέρι σου” κι έβγαλε την Ευτυχία από το λάκκο.

Μετά συνέχισε το δρόμο της…..

Η Ευτυχία χαμογέλασε και την ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕ!!!

Τον Πλάτωνα απασχολούσαν πάντοτε τα διττά - αντικρουόμενα ζεύγη καλού - κακού, ευτυχίας - δυστυχίας, γνώσης - άγνοιας, δικαιοσύνης - αδικίας, γενναιότητας - δειλίας, κοινωνικής προσφοράς - απραγίας, αρμονίας - δυσαρμονίας και οραματιζόταν την κυριαρχία του αγαθού σε ένα «φωτεινό», δηλαδή ευτυχισμένο και αρμονικό κόσμο.

Ο Γλαύκωνας, που διηγείται τη φανταστική αυτή ιστορία, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τελικά είναι στη φύση του ανθρώπου να αδικεί, όταν μάλιστα ξέρει εκ των προτέρων ότι δε θα υποστεί τις συνέπειες της αδικίας του. Και αυτό γιατί η κοινή λογική ενός ανθρώπου λέει ότι η δικαιοσύνη δεν είναι τελικά ένα αγαθό στη ζωή μας, αφού η εφαρμογή της προσκρούει στο προσωπικό μας συμφέρον και είναι ανασταλτικός παράγοντας, τις περισσότερες φορές, για τα οποιασδήποτε ποιότητας κέρδη μας. Για όλους μας λοιπόν το βασανιστικό ερώτημα «αδικειν η αδικεισθαι;» γίνεται πολύ απλό. Και η απάντηση στη συνείδησή μας δεν είναι τουλάχιστον μία ανώδυνη ουδετερότητα, αλλά μία συνειδητή επιλογή συμφέροντος: «αδικειν» και μάλιστα αν είναι δυνατόν ατιμώρητα.

Ένα δακτυλίδι λοιπόν έγινε η αιτία να διαφθαρεί ένας απονήρευτος βοσκός και να περάσει από το φως του ενάρετου στη σκιά του εγκληματία. Ένα αντικείμενο γίνεται η φυλακή μιας συνείδησης, ο μοχλός καταστροφής μιας έντιμης ζωής, το παραδεισένιο μήλο, που όμως ως γνωστόν καταδικάζει τον άνθρωπο να ζει αιώνια στο σκοτάδι της αμαρτίας. Αμαρτία που ο Πλάτωνας ονομάζει αδικία, δηλαδή άρση της δικαιοσύνης.    .......................................

Καταρχήν, θεμελιώνεται ανθρωπολογικά η αξία της αδικίας και ερμηνεύεται ιστορικοκοινωνικά η προέλευση της δικαιοσύνης. Συγκεκριμένα, ο άνθρωπος επιθυμεί εκ φύσεως την αδικία, για τα οφέλη που αυτή του προσφέρει· επειδή όμως σε μια κατάσταση γενικευμένης αδικίας είναι αδύνατο να δρέπει κανείς τους καρπούς της αδικίας του, χωρίς ταυτοχρόνως να υφίσταται τη βλάβη από την αδικία των συνανθρώπων του, η ανθρωπότητα προχώρησε σ'έναν συμβιβασμό, ένα είδος κοινωνικού συμβολαίου, που ορίζει πως κανείς δεν θα αδικεί, ούτε θα αδικείται. Κατά συνέπεια, η αδικία αποτελεί στοιχείο της ανθρώπινης φύσης, ενώ αντιθέτως η δικαιοσύνη εντάσσεται στην περιοχή των ανθρώπινων συμβάσεων.

Από την παραπάνω παραδοχή του συμβατικού χαρακτήρα της δικαιοσύνης απορρέει αναγκαστικά το επόμενο συμπέρασμα του Γλαύκωνα: κανείς δεν είναι δίκαιος με τη θέλησή του, επειδή αναγνωρίζει την αξία της δικαιοσύνης, αλλά από ανάγκη, γιατί δεν έχει τη δυνατότητα να αδικεί χωρίς να αδικείται. Για να ενισχύσει τον ισχυρισμό του ο Γλαύκωνας, καλεί τους συνομιλητές του να κάνουν ένα διανοητικό πείραμα. Προτείνει να παραχωρήσουν σ'έναν δίκαιο κι έναν άδικο απεριόριστη εξουσία, ώστε να μπορούν να κάνουν ό,τι επιθυμούν, και στη συνέχεια να παρακολουθήσουν τη συμπεριφορά τους. Θα διαπίστωναν λοιπόν τότε πως και οι δύο θα έπαιρναν τον ίδιο δρόμο προς την αδικία, γιατί η ανθρώπινη φύση επιδιώκει την πλεονεξία (ο όρος δεν δηλώνει μόνο την απληστία, αλλά γενικότερα την επιθυμία για εξουσία, υπεροχή έναντι των άλλων ανθρώπων), και μόνο βίᾳ εξαναγκάζεται να παραδεχθεί την ισοτιμία όλων των ανθρώπων (παράγεται ἐπὶ τὴν τοῦ ἴσου τιμήν). Το διανοητικό πείραμα αποσαφηνίζεται στη συνέχεια με τον μύθο του Γύγη.

Όπως στον Πρωταγόρα, έτσι και στον λόγο του Γλαύκωνα ο μύθος χρησιμοποιείται παράλληλα με τον λόγο και έχει την ίδια λειτουργία: επεξηγεί ευχάριστα τη σοφιστική διδασκαλία, προσθέτοντας κι ένα στοιχείο εντυπωσιασμού. Η ιστορία του Γύγη, που παραδίδεται και από τον Ηρόδοτο (I.7-13),^]διασώζεται στον Πλάτωνα σε μια λαϊκότερη εκδοχή, καθώς τα τυπικά χαρακτηριστικά της την εντάσσουν στην περιοχή του μαγικού παραμυθιού:

(α) ανωνυμία των ηρώων·

(β) έντονη παρουσία του μαγικού και υπερφυσικού στοιχείου, που συνδράμει τον ήρωα στην αποστολή του και προαναγγέλλει το ένδοξο μέλλον του (στον Ηρόδοτο, αντιθέτως, η ιστορία παίρνει τη μορφή ρεαλιστικής νουβέλας, στην οποία κεντρική θέση έχει η παθολογία των ερωτικών και εξουσιαστικών σχέσεων).

Η σοφιστική πηγή του Πλάτωνα πάντως ή ο ίδιος ο Πλάτωνας προσάρμοσε τον μύθο στις ανάγκες της συγκεκριμένης επιχειρηματολογίας, όπως είχε κάνει και ο Πρωταγόρας με τον δικό του μύθο. Αυτό γίνεται φανερό, αν προσέξουμε τη δυσανάλογα μεγάλη επιμονή της αφήγησης στην παρουσίαση των μαγικών ικανοτήτων του δακτυλιδιού, καθώς και το απότομο και βεβιασμένο κλείσιμο της ιστορίας, αφού οι λεπτομέρειες της κατάληψης της εξουσίας από τον Γύγη δεν ενδιαφέρουν ιδιαίτερα την επιχειρηματολογία.

Ο Γλαύκωνας προτείνει στους ακροατές του να φανταστούν πως ο δίκαιος και ο άδικος του πειράματός τους κατέχουν ένα δακτυλίδι σαν εκείνο του Γύγη και να αναρωτηθούν πώς θα συμπεριφερόντουσαν. Η πιθανότερη εκδοχή είναι πως κανείς δεν θα μπορούσε να αντισταθεί στους πειρασμούς της αδικίας και να αποφύγει να ενεργεί σαν θεός, εκπληρώνοντας οποιαδήποτε επιθυμία του (η σύγκριση του άδικου με τον θεό στο σημείο αυτό ασφαλώς ειρωνική). Κατά συνέπεια, το διανοητικό πείραμα επιβεβαιώνει πλήρως τη θέση που μεταφέρει ο Γλαύκωνας, χωρίς να την αποδέχεται (όπως φροντίζει να μας υπενθυμίσει: μέγα τοῦτο τεκμήριον ἂν φαίη τις, ὡς φήσει ὁ περὶ τοῦ τοιούτου λόγου λέγων), πως κανείς δεν είναι δίκαιος με τη θέλησή του, αλλά από ανάγκη (οὐδεὶς ἑκὼν δίκαιος, σαφής η αντίθεση με το σωκρατικό δόγμα οὐδεὶς ἑκὼν κακός). Κι αυτό συμβαίνει γιατί ο καθένας θεωρεί την αδικία ωφελιμότερη από τη δικαιοσύνη σε ατομικό επίπεδο. Ακόμη κι αν υπήρχε ένας τόσο παράξενος άνθρωπος, που δεν θα χρησιμοποιούσε για άδικους σκοπούς την απεριόριστη δύναμή του, η συμπεριφορά των άλλων ανθρώπων απέναντί του θα επιβεβαίωνε την άποψη που εκθέτει ο Γλαύκωνας: οι συνάνθρωποί του θα τον θεωρούσαν τελείως ανόητο και αξιολύπητο, έστω κι αν μπροστά του θα τον επαινούσαν, από φόβο μήπως τους αδικήσει.

Στο τρίτο μέρος της επιχειρηματολογίας του, ο Γλαύκωνας προχωρά σ'ένα νέο συμπέρασμα με βάση τα προηγούμενα: σημασία δεν έχει το να είναι κανείς πραγματικά δίκαιος, αλλά το να φαίνεται· κι απ'αυτή την άποψη ο απόλυτα άδικος θα βρίσκεται σε πλεονεκτικότερη θέση από τον απόλυτα δίκαιο. Γιατί, ο απόλυτα δίκαιος θα πρέπει να τιμά τη δικαιοσύνη για την αξία της καθεαυτήν και όχι για τις τιμές ή την εκτίμηση που αυτή του προσφέρει· κατά συνέπεια η δικαιοσύνη του θα είναι απόλυτη, αν ακριβώς στερείται της εκτίμησης των συνανθρώπων του και η αρετή του συνεχώς δοκιμάζεται. Αντιθέτως, ο απόλυτα άδικος, επειδή θα προσποιείται τον δίκαιο και θα έχει τελειοποιήσει την αδικία του, ώστε να μην συλληφθεί, πέρα από την ευημερία του θα κερδίσει και την εκτίμηση των συνανθρώπων του, και ίσως, όπως ειρωνικά τονίζεται, και την εύνοια των θεών, αφού θα μπορεί να τους προσφέρει πλουσιότερες θυσίες.

Η θέση την οποία εκθέτει στην Πολιτεία ο Γλαύκωνας επιχειρεί να συνθέσει σε μια ενιαία θεωρία τις αντίθετες αρχές της φύσης και του νόμου ως ρυθμιστών της ανθρώπινης πράξης. Σύμφωνα με την άποψη αυτή, ο άνθρωπος ακολουθεί τη φύση του και προτιμά την αδικία, όταν δεν υπάρχει κίνδυνος να αποκαλυφθεί, και αντιθέτως υποτάσσεται υποχρεωτικά στους κανόνες της δικαιοσύνης, που υπαγορεύουν τον αμοιβαίο σεβασμό, όποτε η συμπεριφορά του γίνεται αντιληπτή. Ο διπλός αυτός καθορισμός της ανθρώπινης πράξης είναι αναγκαστικός· οι άνθρωποι δεν μπορούν να κάνουν διαφορετικά. Ο W.K.C. Guthrie συσχετίζει την παραπάνω θεωρία με τη ρεαλιστική άποψη του Θουκυδίδη για την ανθρώπινη ιστορία, και θεωρεί πως αυτή δεν έχει κανονιστικό, αλλά αυστηρά περιγραφικό χαρακτήρα. Όπως ο Θουκυδίδης, έτσι και ο Γλαύκωνας δεν εισηγείται μια ηθική θεωρία, παρά μόνο περιγράφει τους παράγοντες που ρυθμίζουν την ανθρώπινη συμπεριφορά. Στη συνέχεια της Πολιτείας ο Σωκράτης θα κληθεί να ανασκευάσει τη θεωρία που παρουσίασε ο Γλαύκωνας και να αποδείξει πως η αξία της δικαιοσύνης δεν απορρέει μόνο από τις κοινωνικές συμβάσεις, αλλά και από την ίδια την ανθρώπινη φύση, ότι ταιριάζει στη φύση του ανθρώπου να συμπεριφέρεται δίκαια. Ο Σωκράτης θα πετύχει να θεμελιώσει ανθρωπολογικά τη δικαιοσύνη με τη θεωρία του για την τριμερή διαίρεση της ανθρώπινης ψυχής, που τις σχέσεις των μορίων της θα πρέπει να τις διέπει η δικαιοσύνη. Θα εισηγηθεί, συνεπώς, μια περιγραφή της ανθρώπινης φύσης εντελώς αντίθετη από εκείνη του Γλαύκωνα. Σε ανταπόκριση προς αυτή την πλατωνική ψυχολογία θα οικοδομηθεί στη συνέχεια η δίκαιη πλατωνική πολιτεία.

___________